Người bị dị ứng có khả năng cao mắc rối loạn sức khỏe tâm thần

Nhiều nghiên cứu đã cho thấy mối liên hệ giữa dị ứng với tình trạng rối loạn sức khỏe tâm thần, ví dụ người bị viêm da dị ứng có tỷ lệ trầm cảm và tâm thần phân liệt ngày càng cao.

Nhiều nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng những người bị dị ứng có nhiều khả năng mắc ít nhất một tình trạng rối loạn sức khỏe tâm thần. Chẳng hạn như tỷ lệ trầm cảm, tâm thần phân liệt và lo lắng ở những người bị viêm da dị ứng ngày càng cao. Ngoài ra, bệnh hen suyễn và viêm mũi dị ứng có liên quan đến bệnh tâm thần phân liệt, trầm cảm và rối loạn lưỡng cực.

Một nghiên cứu mới về dữ liệu từ ngân hàng sinh học Biobank tại Vương quốc Anh đã xác nhận mối quan hệ giữa tình trạng dị ứng và sức khỏe tâm thần. Tuy nhiên, mối tương quan không bao hàm nguyên nhân và nghiên cứu cũng cho thấy rằng dị ứng không gây ra tình trạng rối loạn sức khỏe tâm thần hoặc ngược lại.

Nhiều nghiên cứu đã cho thấy mối liên hệ giữa tình trạng dị ứng với sức khỏe tâm thần - Ảnh: medicalnewstoday

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng ngẫu nhiên hóa Mendel để tìm hiểu các mối quan hệ nhân quả cấp độ gen có thể có giữa các rối loạn sức khỏe tâm thần và dị ứng nói chung; và cụ thể là bệnh hen suyễn, Alzheimer (AD) và bệnh viêm mũi dị ứng.

Những tình trạng sức khỏe tâm thần được nghiên cứu bao gồm trầm cảm, rối loạn trầm cảm nặng, lo âu, rối loạn lưỡng cực, tâm thần phân liệt và rối loạn thần kinh. Sau đó, các nhà nghiên cứu đã kết luận rằng họ không tìm thấy bằng chứng về tác động nhân quả giữa nguy cơ di truyền bệnh dị ứng và sức khỏe tâm thần.

Nhóm nghiên cứu đã phân tích dữ liệu trong ngân hàng sinh học Biobank ở nhóm người từ 37 đến 73 tuổi. Tuy nhiên, tất cả những người tham gia đều là người châu Âu, do đó kết quả của nghiên cứu không thể áp dụng cho tất cả mọi người.

"Các phân tích kiểu hình chỉ giới hạn ở những người lớn tuổi, vì vậy những phát hiện có thể không khái quát cho các nhóm dân số trẻ hơn", các tác giả của nghiên cứu nói.

Không loại trừ mối liên hệ nhân quả giữa dị ứng và rối loạn sức khỏe tâm thần

Mặc dù nghiên cứu này chỉ tìm thấy các dấu hiệu yếu, không đáng kể về mặt thống kê mối quan hệ nhân quả, nhưng điều này cũng không được loại trừ hoàn toàn.

Tình trạng thiếu ngủ do dị ứng cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của một người - Ảnh: sleepfoundation

Tiến sĩ Ashley Budu-Aggrey, một cộng sự nghiên cứu cấp cao tại Trường Y Bristol chi biết: "Nghiên cứu của chúng tôi không loại trừ tác động nhân quả tiềm ẩn đối với sự tiến triển của bệnh, điều này vẫn chưa được nghiên cứu. Và nó có thể giúp khám phá ra các chiến lược điều trị mới cho bệnh dị ứng hoặc sức khỏe tâm thần".

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã ghi nhận được một số cơ chế nhân quả có thể nằm ngoài nghiên cứu. Chẳng hạn như các tổn thương về da hoặc ngứa da có thể nhìn thấy được sẽ dẫn đến tâm lý khi giao tiếp ngoài xã hội của người bệnh, từ đó có thể làm trầm trọng thêm tình trạng sức khỏe tâm thần. Hoặc tình trạng thiếu ngủ do dị ứng cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của một người.

Nghiên cứu cũng trích dẫn giả thuyết viêm, giả thuyết cho rằng các tình trạng rối loạn sức khỏe tâm thần có thể phát sinh từ phản ứng viêm của hệ thống miễn dịch với dị ứng.

Nhiều cách tương quan khác nhau

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng dị ứng tương quan theo nhiều cách đối với các tình trạng sức khỏe tâm thần khác nhau, chẳng hạn như:

- Trầm cảm: Nghiên cứu xác nhận mối tương quan chặt chẽ giữa trầm cảm, rối loạn trầm cảm nặng và dị ứng nói chung. Ngoài ra các bệnh hen suyễn, bệnh Alzheimer và viêm mũi dị ứng cũng có mối liên hệ mật thiết với chứng trầm cảm.

- Lo lắng: Dị ứng nói chung có liên quan đến tình trạng lo lắng ở một số người, và có mối tương quan với bệnh AD mạnh hơn so với hen suyễn hoặc viêm mũi dị ứng.

Dị ứng tương quan theo nhiều cách đối với các tình trạng sức khỏe tâm thần khác nhau - Ảnh: medicalnewstoday

- Rối loạn lưỡng cực: Bệnh hen suyễn có liên quan đến rối loạn lưỡng cực cũng như các dị ứng khác nói chung.

- Tâm thần phân liệt: Dị ứng duy nhất liên quan đến tâm thần phân liệt là bệnh viêm mũi dị ứng. Tuy nhiên, mối tương quan này có tác dụng bảo vệ, có nghĩa là người bị viêm mũi dị ứng ít có khả năng bị tâm thần phân liệt hơn.

- Rối loạn thần kinh: Dị ứng nói chung, hen suyễn và bệnh Alzheimer có liên quan đến chứng loạn thần kinh. Ngoài ra, viêm mũi dị ứng cũng có liên quan đến chứng rối loạn thần kinh ở mức độ thấp hơn.

Các tác giả nghiên cứu cho rằng tác động nhân quả mà họ đã xác định có vẻ thấp hơn nhiều so với mức độ quan sát được.

Tiến sĩ Budu-Aggrey chia sẻ: "Các rối loạn sức khỏe tâm thần phổ biến như lo lắng và trầm cảm là một trong những nguyên nhân lớn nhất gây ra gánh nặng bệnh tật toàn cầu. Tỷ lệ mắc các bệnh này và bệnh dị ứng hiện nay ngày càng gia tăng".

Nguồn: https://phunuvietnam.vn/nguoi-bi-di-ung-co-kha-nang-cao-mac-roi-loan-suc-khoe-tam-than-4120211810131325536.htm