Dị ứng thời tiết có thể xuất hiện ở bất cứ thời điểm nào trong năm, nhưng khi thời tiết giao mùa là lúc người bệnh dễ mắc nhất.
Hiện nay, thời tiết đang chuyển mùa từ xuân sang hè nên thay đổi nóng - lạnh thất thường, độ ẩm thay đổi ảnh hưởng đến sự phát triển của dị nguyên nấm mốc hoặc thay đổi nổng độ phấn hoa trong không khí đã làm nhiều người bị dị ứng thời tiết.
Dị ứng thời tiết có thể gặp ở cả người lớn và trẻ em, đặc biệt là những người có cơ địa nhạy cảm. Tùy theo thời gian khởi phát và tiến triển, bệnh được chia thành 2 loại là dị ứng thời tiết cấp và dị ứng thời tiết mãn tính.
Dị ứng thời tiết cấp tính là tình trạng bệnh khởi phát và thuyên giảm hoàn toàn trong 24 giờ đến 6 tuần, thường gây ngứa mũi, sổ mũi, nghẹt mũi và nổi mẩn đỏ, mề đay. Triệu chứng thường bùng phát mạnh, ồ ạt nhưng giảm nhanh - ngay cả khi không điều trị.
Dị ứng thời tiết mãn tính xảy ra khi triệu chứng kéo dài hơn 6 tuần và còn có thể phát triển thêm một số vấn đề có cơ chế dị ứng như hen phế quản, mề đay mãn tính, viêm mũi dị ứng quanh năm và viêm da cơ địa.
Dấu hiệu nhận biết
Khi mắc bệnh, mỗi người có những biểu hiện khác nhau, mức độ khác nhau. Tuy nhiên, dị ứng thời tiết có một số biểu hiện chính như:
Phát ban: Ban xuất hiện trên bề mặt da với những mẩn đỏ, nhất là ở vùng tay, chân, kể cả ở mặt. Những ban này làm tăng cảm giác ngứa, khó chịu dẫn đến động tác gãi nên càng làm cho những nốt mẩn đỏ lan rộng hơn và thành từng đám nổi khắp bề mặt da.
Nổi mề đay: Luôn có cảm giác ngứa, khó chịu kèm theo tình trạng phù, nổi mề đay, những mảng mề đay dày lên khiến da có màu trắng sữa hoặc màu hồng. Da có thể nổi mề đay chỉ trong thời gian ngắn sau khi tiếp xúc với thời tiết thay đổi như từ nắng nóng chuyển sang mưa lạnh hoặc độ ẩm không khí thay đổi nhanh.
Chàm bội nhiễm: Trên da xuất hiện những mụn nước li ti, có thể chảy dịch vàng, xuất hiện nhiều vảy gầu ở đầu hay khuỷu tay, mặt và đầu gối. Nếu kéo dài, chàm bội nhiễm có thể ảnh hưởng nhiều đến da.
Viêm mũi dị ứng: Cảm giác khó chịu, khô và ngứa vùng mũi họng, ngạt mũi, chảy nhiều nước mũi, mệt mỏi, mất ngủ, kém tập trung. Người bệnh thường xuyên cảm thấy khó chịu vùng mũi theo từng đợt, kéo dài khoảng từ 20-30 phút. Tùy vào mức độ dị ứng mà tình trạng viêm mũi sẽ nặng nhẹ khác nhau và tần suất của mỗi đợt viêm mũi cũng khác nhau.
Khò khè hoặc khó thở: Xuất hiện ho, thở khò khè, khó thở khi thời tiết thay đổi và thường tái diễn nhiều lần. Khi gặp tình trạng này, người bệnh không được chủ quan, nên đi khám sớm để tầm soát bệnh hen phế quản, từ đó có những biện pháp kiểm soát và điều trị bệnh.
Nguyên nhân chính dẫn đến dị ứng thời tiết là rối loạn hệ miễn dịch trong cơ thể. Chính sự rối loạn này đã dẫn đến các phản ứng dị ứng, giúp cơ thể sản xuất ra những kháng thể để chống lại các yếu tố có nguy cơ gây hại từ bên ngoài môi trường.
Bên cạnh đó, cơ thể sản sinh histamine cũng là một trong hoạt động quan trọng trong hệ miễn dịch và có tác động đến tình trạng dị ứng. Người bị dị ứng thời tiết sẽ xảy ra những triệu chứng bệnh rất nhanh sau khi tiếp xúc với những yếu tố gây bất lợi.
Phòng ngừa bệnh thế nào?
Rất khó để điều trị khỏi hoàn toàn tình trạng dị ứng thời tiết, vì đây là bệnh do cơ địa và hệ miễn dịch của mỗi người. Theo các chuyên gia, nên phòng ngừa dị ứng kết hợp với phương pháp điều trị những cơn dị ứng mỗi khi bệnh bùng phát. Bên cạnh chữa dị ứng thời tiết bằng thuốc, bạn có thể hạn chế cũng như kiểm soát các triệu chứng bệnh bằng một số thói quen lành mạnh.
Chế độ ăn uống khoa học: Ăn đủ chất và nên ăn nhiều rau, củ; uống nhiều nước ép trái cây tươi. Tăng cường ăn rau, củ, quả, trái cây có chứa nhiều vitamin C, uống nhiều nước (đảm bảo đủ 2 lít/ngày). Có thể sử dụng thêm thuốc bổ chứa vitamin B1, B6, B12. Không được ăn những thực phẩm có tính nóng, cay. Hạn chế ăn thực phẩm dễ gây dị ứng như: hải sản, nhộng, đậu phộng (lạc),…
Tạo thói quen sinh hoạt, làm việc khoa học: Không làm việc quá sức, có chế độ nghỉ ngơi hợp lý. Rèn luyện thói quen tập luyện, vận động để tăng cường sức đề kháng. Nếu làm việc trong phòng điều hòa, chỉ để nhiệt độ chênh lệch khoảng 1-2 độ so với ngoài trời.
Hạn chế các yếu tố khởi phát bệnh: Không nên tiếp xúc với phấn hoa, khói bụi. Không nên sử dụng chất kích thích như thuốc lá, rượu, bia,... Khi thời tiết lạnh, cần giữ ấm cơ thể và dưỡng ẩm da thường xuyên. Thời tiết nóng, giữ vệ sinh cơ thể; mặc quần áo thông thoáng, mỏng, mềm để giảm ma sát, hạn chế tăng thân nhiệt và bài tiết nhiều mồ hôi.
Vệ sinh da sạch sẽ: Khi da có dấu hiệu dị ứng, cần giữ gìn vệ sinh sạch. Tránh gãi, ma sát mạnh trên da dễ dẫn đến nhiễm trùng hoặc viêm da. Những bệnh nhân có triệu chứng của viêm mũi xoang dị ứng, cần đeo khẩu trang khi ra đường và hạn chế tiếp xúc với động vật.
Ngoài ra, chú ý kiểm soát các yếu tố nội sinh làm tăng nguy cơ bùng phát bệnh như stress, rối loạn nội tiết tố,…
Cần đến cơ sở y tế uy tín để khám và điều trị kịp thời khi có dấu hiệu bất thường hay đã áp dụng những phương pháp giảm triệu chứng dị ứng nhưng không hiệu quả.
Một số cách đơn giản cải thiện tình trạng dị ứng thời tiết
Tắm nước ấm/nước mát: Tắm nước ấm khi dị ứng thời tiết lạnh và tăm nước mát khi dị ứng thời tiết nóng giúp điều hòa thân nhiệt, giảm mức độ ngứa và tiêu các mẩn đỏ, phát ban.
Khoai tây: Cắt lát củ khoai tây chà lên vùng da bị nổi mẩn ngứa. Hoặc dùng bột khoai tây bôi lên da, để khoảng 20 phút rồi rửa sạch.
Chanh: Nước cốt chanh pha vào cốc nước ấm, thêm mật ong vào khuấy đều và uống vào sáng sớm.
Mật ong: Pha 2-3 thìa mật ong nguyên chất với 300ml nước ấm khuấy đều rồi uống mỗi sáng.
Trà xanh: Uống nước trà xanh kết hợp nấu nước trà xanh để tắm, rửa vùng da bị nổi mề đay.
Gừng tươi: Lấy vài lát gừng cho vào ấm nước, đun sôi 3 phút. Dùng nước này để uống, hoặc có thể ngậm vài lát gừng.
Lá lốt: Đun sôi lá lốt với nước rồi để nguội bớt, dùng khăn sạch thấm nước lá lốt xoa lên vùng da bị ngứa, nổi mẩn 2 lần/ngày. Để 30 phút rồi rửa lại bằng nước sạch.