1. Một số vụ ngộ độc thực phẩm tại bếp ăn trường học
Trường Mầm non xã Quảng Thịnh, huyện Hải Hà, Quảng Ninh vừa xảy ra vụ việc 9 trẻ phải nhập viện trong tình trạng sốt, nôn mửa, tiêu chảy sau bữa ăn trưa và ăn phụ tại trường.
Theo báo cáo của UBND xã Quảng Thịnh, chiều ngày 16/9, trường Mầm non xã Quảng Thịnh nhận được thông tin có 8 phụ huynh có con học tại điểm trường khu B đưa trẻ đến Trung tâm Y tế huyện Hải Hà. Đến ngày 17/9, có thêm 1 cháu nhập viện. Bệnh viện chẩn đoán xác định các cháu bị nhiễm khuẩn đường ruột.
Theo báo cáo của nhà trường, số trẻ ăn bán trú ngày 15/9 là 177 trẻ, số trẻ tại lớp 3-4 tuổi khu B (có 9 cháu nằm viện) là 25 trẻ ăn tại lớp. Thực đơn bữa chính có các món: cơm trắng, thịt gà rang gừng, canh bí đỏ nấu tôm. Bữa phụ có chè ngô đậu đen.
Hiện tình trạng sức khỏe các cháu đã ổn định, không còn sốt, tiêu chảy đã giảm… Các cơ quan chức năng đã đến trường kiểm tra tình hình vệ sinh an toàn thực phẩm để xác minh thông tin xảy ra ngộ độc thực phẩm trong nhà trường.
Cha mẹ chăm sóc các cháu bị ngộ độc tại Trung tâm Y tế huyện Hải Hà, Quảng Ninh. Ảnh: Đông Bắc
Trước đó, ngày 28/3 cũng xảy ra vụ việc 72 học sinh của trường Tiểu học Kim Giang, quận Thanh Xuân, Hà Nội phải nhập viện nhập viện với các biểu hiện ngộ độc sau chuyến đi dã ngoại.
Đồ ăn trưa cho học sinh được nấu tại trường và vận chuyển đến địa điểm dã ngoại với các món ăn gồm: Cơm rang, gà phi lê chiên xù, khoai tây chiên, canh chua nấu thịt, bánh Oreo Kinh Đô.
Sau đó, nguyên nhân khiến học sinh bị ngộ độc được xác định là do vi khuẩn tụ cầu vàng có trong món thịt gà. Cơ quan chức năng đã chỉ đạo điều tra tại bếp ăn trường Tiểu học Kim Giang rà soát lại nguyên nhân vi khuẩn tụ cầu vàng nhiễm vào thịt gà từ khâu vận chuyển hay trong quá trình chế biến.
Thịt gà không được bảo quản, chế biến đúng cách có thể gây ngộ độc do nhiễm khuẩn.
Vào cuối năm 2022, một vụ ngộ độc thực phẩm nghiêm trọng đã xảy ra tại trường Ischool Nha Trang khiến hơn 665 người bị ngộ độc, trong đó có 389 người phải nhập viện điều trị, 1 học sinh tử vong. Những người bị ngộ độc đều ăn bữa trưa tại trường vào ngày 17/11.
Theo kết quả xét nghiệm của Viện Pasteur Nha Trang, đã tìm thấy nhiều vi khuẩn trong món cánh gà chiên của bữa ăn. Cụ thể, phát hiện vi khuẩn Salmonella spp; vi khuẩn Bacillus cereus; vi khuẩn Escherichia coli trong mẫu cánh gà chiên. Đồng thời vi khuẩn Bacillus cereus cũng được phát hiện trong mẫu nước mắm…
Thống kê trên chỉ là một số trong nhiều vụ ngộ độc thực phẩm đã xảy ra tại các bếp ăn trường học. Vậy, nguyên nhân nào khiến các bếp ăn trường học dễ xảy ra ngộ độc thực phẩm?
2. Nguy cơ ngộ độc thực phẩm tại các bếp ăn trường học
Các điều kiện đảm bảo về vệ sinh an toàn thực phẩm tại các bếp ăn trường học luôn là nỗi lo đối với các bậc cha mẹ khi cho con em mình ăn bán trú tại trường. Nếu thực phẩm cung cấp vào các trường học vẫn chưa thực sự được kiểm soát chặt chẽ về nguồn gốc thì nguy cơ thực phẩm không an toàn vẫn có cơ hội để lọt vào bếp ăn trường học.
Bên cạnh đó, quy trình vận chuyển, bảo quản và chế biến thực phẩm tại các bếp ăn trường học cũng là vấn đề cần được quan tâm. Để suất ăn của học sinh đảm bảo dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm, các bếp ăn tại trường học cần đảm bảo nghiêm ngặt quy trình các khâu từ tiếp nhận nguyên liệu đầu vào, sơ chế, nấu, trình bày đến việc phục vụ suất ăn. Việc lưu mẫu thực phẩm sống, thực phẩm chín cần thực hiện theo đúng quy định.
Tuy nhiên, qua công tác kiểm tra của ngành chức năng (cụ thể trên địa bàn TP. Hà Nội) cho thấy, một số trường chưa thực hiện công tác truy xuất nguồn gốc, kiểm tra giám sát định kỳ và đột xuất tại các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh sản phẩm thực phẩm cung cấp nguồn gốc nguyên liệu chế biến thực phẩm cho bếp ăn tập thể.
Một số tồn tại ở các bếp ăn tập thể như khu bàn chia đồ ăn chín chưa phù hợp, thiếu dụng cụ che đậy bảo quản đồ ăn chín, thùng rác tại một số nơi trong khu vực bếp không có nắp đậy kín… Đây là một trong những nguyên nhân quan trọng làm tăng nguy cơ xảy ra ngộ độc thực phẩm tại trường học.
3. Một số thực phẩm dễ gây ngộ độc
Có rất nhiều loại vi khuẩn gây ngộ độc có thể tồn tại trong thực phẩm như Salmonella, E.coli, L, Yersinia, Campylobacter, Clostridium perfringens, Clostridium botulinum, Brucella…
Theo PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên Giảng viên Viện Công nghệ sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách Khoa, tất cả các thực phẩm tươi sống mà nguyên liệu và cách chế biến không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn đều có nguy cơ nhiễm khuẩn gây ngộ độc.
Thực phẩm có thể bị nhiễm khuẩn trong quá trình sản xuất, chế biến và bảo quản không đúng cách, không nấu chín kỹ, bàn tay nhiễm khuẩn chạm vào thức ăn, lây nhiễm chéo, thực phẩm quá hạn sử dụng...
Người ăn thực phẩm bị nhiễm vi khuẩn có thể bị ngộ độc với các triệu chứng: đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy, mất nước, rối loạn điện giải… thậm chí tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Có rất nhiều loại vi khuẩn gây ngộ độc có thể tồn tại trong thực phẩm tươi sống.
Một số thực phẩm dễ gây ngộ độc nếu không bảo đảm nguồn gốc, cách bảo quản và chế biến:
Thịt gà