Vài năm trở lại đây, phong trào chạy bộ đang nở rộ tại Việt Nam với rất nhiều giải chạy khắp cả nước, từ các thành phố lớn tới các tỉnh miền núi. Các giải chạy này thu hút đông đảo người dân thuộc nhiều lứa tuổi tham gia, đặc biệt là giới trẻ.
Tuy nhiên, không ít các runner (người chạy bộ) không tìm hiểu hoặc chủ quan về tình trạng sức khỏe của bản thân trước khi tham gia vào các cuộc thi chạy. Điều này là vô cùng nguy hiểm, trên thực tế từng xảy ra trường hợp tử vong ngay trên đường chạy. Sự việc xảy ra tại giải chạy HCMC Marathon 2019 diễn ra vào ngày 13/1/ 2019 tại TP.HCM, nam vận động viên (VĐV) Võ Văn T. (23 tuổi) bất ngờ ngã gục khi chạy đến km thứ 18. Dù được truyền ép tim, sốc điện và dẫn thuốc để hồi sức ngay lập tức nhưng nam thanh niên đã không qua khỏi.
Chia sẻ với phóng viên, PGS.TS. BS Võ Tường Kha, Giám đốc Bệnh viện Thể thao Việt Nam cho biết, môn chạy bộ ngày càng phổ biến vì ai cũng có thể tham gia được.
Bởi đây là môn tập luyện sức bền có tác dụng rèn luyện thể lực, sức bền, sự dẻo dai giúp tăng cường miễn dịch, tăng đề kháng, giảm cân, giảm mỡ trong máu, phòng và chống các bệnh rối loạn chuyển hóa (chuyển hóa đường - bệnh đái đường, chuyển hóa mỡ - bệnh mỡ máu và các bệnh lý tim mạch, huyết áp mãn tính, các bệnh lý phổi mãn tính…).
“Chạy bộ còn giúp tăng cường tuần hoàn, tăng cường trao đổi chất giúp trẻ đẹp thay cũ đổi mới và chống lão hóa”, PGS.TS. BS Võ Tường Kha, Giám đốc Bệnh viện Thể thao Việt Nam nhấn mạnh.
Tuy nhiên, so với các môn thể thao đồng đội, đối kháng như bóng đá, bóng bầu dục,… chạy bộ thuộc loại an toàn, ít rủi ro nhất. Do đó mọi người thường có tư tưởng chủ quan, nghĩ rằng chạy bộ là môn thể thao an toàn tuyệt đối.
Thực tế không hẳn như vậy, số lượng người bị chấn thương vì chạy bộ ngày càng nhiều. Các tai nạn giao thông liên quan đến người chạy bộ vẫn thỉnh thoảng xảy ra, thậm chí từng có trường hợp tử vong khi đang trên đường chạy.
Theo PGS. TS. BS Võ Tường Kha, những nguy cơ khi chạy bộ có thể xảy ra với những bệnh lý khớp xương, người mắc bệnh lý tiềm tàng về cơ xương khớp nhưng chọn lựa cường độ vận động quá lớn trong một thời gian tập quá ngắn.
“Nguy cơ thứ hai có thể gặp là tụt đường huyết, đột quỵ tim, não trong quá trình chạy bộ. Do đó, những người mới mắc bệnh lý cơ xương khớp hoặc bệnh lý về xương khớp, thoái hóa khớp, thoát vị đĩa đệm, phình đĩa đệm…. hoặc các bệnh lý về huyết áp ở giai đoạn cấp, các bệnh lý về tim mạch đều có chống chỉ định chạy bộ”, PGS. TS. BS Võ Tường Kha cho hay.
Để tránh tai nạn khi chạy bộ, PGS. TS. BS Võ Tường Kha cho rằng cần phải kiểm tra sức khỏe trước khi chọn môn thể thao này để luyện tập; kiểm tra sức khỏe trước khi buổi tập hàng ngày đồng thời cần chọn lượng vận động phù hợp thể lực, thời gian tập thích hợp.
“Nếu chọn địa điểm không an toàn có thể dẫn tới tai nạn chấn thương do từ bên ngoài đưa lại như tai nạn giao thông, sân bãi trơn trượt…”, PGS. TS. BS Võ Tường Kha nói.
Ngoài ra, vị giám đốc BV chuyên biệt về thể thao cho hay người chạy bộ cần chọn phương tiện, dụng cụ trang phục phù hợp. Theo đó, mùa hè nên mặc quần áo thoáng mát giảm bức xạ nhiệt, mùa đông chọn quần áo tối, ấm để giữ nhiệt cho cơ thể.
Đặc biệt trong những ngày mùa đông, nhiệt độ xuống thấp ở Miền Bắc những ngày qua, người chạy bộ cần chọn giày, khăn tay, mũ phù hợp.
“Điều quan trọng khác nữa đó là phải chuẩn bị dinh dưỡng tốt trước trong và sau khi luyện tập để phòng những tình huống như tụt đường huyết, thiếu nước, rối loạn điện giải xảy ra hoặc những trường hợp chấn thương cấp tính trên đường chạy.
Mỗi người khi tập luyện thể thao cần lưu ý luôn luôn lắng nghe những biến đổi cơ thể về mặt sinh lý trong cơ thể biểu hiện ra bên ngoài như tim mạch, huyết áp, cơ xương khớp…Nếu gặp tình huống này, người tập cần tư vấn bác sĩ để được xử lý kịp thời”, PGS.TS. BS Võ Tường Kha khuyến cáo.
Ngoài ra, theo PGS. TS. BS Võ Tường Kha, nhiều người lựa chọn bộ môn chạy bộ, đi bộ, đạp xe…là những môn luyện tập sức bền nhằm giảm cân tránh béo phì.
"Đây là lựa chọn đúng đắn. Bởi nguyên tắc các môn sức bền thường có cường độ vận động trung bình, lượng vận động thấp vừa phải và mức tiêu thụ oxy trung bình ít thay đổi
Tuy nhiên về nguyên tắc tập để giảm cân cần phải tập thường xuyên, tập đều chứ không phải bữa tập bữa không và thời gian mỗi buổi tập kéo dài ít nhất 1h-1,5- 2h mới có tác dụng giảm cân”, PGS. TS. BS Võ Tường Kha khuyến cáo.